- σολανίδες
- (Solanaceae). Οικογένεια φυτών της τάξης των σωληνανθών ή τουμπιφλόρων (δικοτυλήδονα), που είναι διαδομένα κυρίως στις τροπικές ζώνες, αλλά και στις θερμές και εύκρατες των δύο ημισφαίριων· το μεγαλύτερο μέρος τους ωστόσο κατάγεται από τη νότια και κεντρική Αμερική. Η οικογένεια αυτή ενδιαφέρει ιδιαίτερα την ανθρώπινη οικονομία, γιατί σ’ αυτήν υπάγονται φυτά που παράγουν προϊόντα μεγάλης κατανάλωσης (πατάτα, ντομάτα, πιπεριά, μελιτζάνα, καπνός), καθώς επίσης και φυτά φαρμακευτικά (στραμώνιο, μεπελαντόνα, υοσκύαμος).
Τα άνθη είναι άλλοτε ακτινωτά, με τα πέταλα ενωμένα μόνο στη βάση (π.χ. στο γένος σολανό) και άλλοτε γαμοπέταλα (συμπέταλα) και σωληνοειδή, πεντάλοβα (π.χ. στον καπνό)· ο καρπός είναι ράγα (ντομάτα) σαρκώδης ή κάψα πολύσπερμος (στραμώνιο)· τα φύλλα είναι επαλλάσσοντα, μερικές φορές φτερωτά.
Εκτός από τα χρήσιμα αυτά φυτά, μπορούν ν’ αναφερθούν μερικοί άγριοι Σ., μικρά φυτά τα περισσότερα κοινά: φυσαλίδα η αλκεκένσεια (κοινώς κερασούλι), με καρπό παρόμοιο με μικρό φανάρι, κόκκινη - σφαιρική ράγα κλεισμένη μέσα σε μια πλατιά, ωοειδή, δικτυωτά φλεβώδη κύστη, στέρεη σαν χαρτί (κάλυκας που αυξήθηκε κατά την ωρίμαση)· στύφνος των ερείπιων και των φρακτών, με μικρά λευκά άνθη και μαύρες γυαλιστερές ράγες, που προκαλεί δηλητηριάσεις βαριάς μορφής· σολανό το γλυκόπικρο, φυτό αναρριχώμενο των υγρών, σκιερών δασωδών τόπων. Τα άνθη του είναι μικρά, ακτινωτά, ιώδη, διατεταγμένα κατά κορύμβους· οι καρποί είναι κόκκινες ωοειδείς ράγες, με χυμό που έχει εμετικές ιδιότητες.
Μεταξύ των Σ. υπάρχουν και καλλωπιστικά φυτά, όπως η δατούρα η δεντρώδης, οι πετούνιες, το σολανό το ιασμινοειδές, κομψός αναρριχώμενος θάμνος, οι καλλωπιστικές ποικιλίες των κίτρινων και κόκκινων πιπεριών.
Οι Σολανίδες αριθμούν πολλά φυτά διατροφής, φαρμακευτικά και καλλωπιστικά. Στη φωτογραφία μερικές ποικιλίες πιπεριών του γένους καψικό.
Στη φωτογραφία: σολανό το γλυκόπικρο.
* * *οι, Νβοτ. οικογένεια αγγειόσπερμων δικότυλων φυτών τής τάξης σκροφουλαριώδη, με χαρακτηριστικό γένος το σολανό, στην οποία ανήκουν ορισμένα είδη που παρουσιάζουν μεγάλη οικονομική σημασία, όπως είναι η πατάτα, η μελιτζάνα, η ντομάτα κ.ά.[ΕΤΥΜΟΛ. < αγγλ. solanaceae < λατ. solanum (βλ. λ. σολανό)].
Dictionary of Greek. 2013.